Akvaryum balıkları tıpkı tüm canlılar gibi hasta olabilen canlılardır. Birçok farklı balık hastalığı bulunmakta olup, tedavisi olmayan hastalık neredeyse yok denecek kadardır. Bu yazımızda sizlere en çok karşılaşılan hastalık olan beyaz benek hastalığından bahsedeceğiz. Bu hastalığın belirtilerini ve tedavi yöntemlerini anlatacağız.
Beyaz Benek Hastalığı
Beyaz benek hastalığı, akvaryum balıklarında belki de en çok karşılaşılan hastalıktır. Ichthyophthirius multifiliis adı verilen bir parazitin ortaya çıkarttığı bir hastalık türüdür. Bu parazit; balıkların derisinde, solungaç ve yüzgeçlerinde küçük beyaz lekeler oluşturur. “Ich” olarak çok bilinen ve dünya genelinde hem tatlı hem de tuzlu su balıklarında karşılaşılan bir hastalık türüdür. Erken teşhis edilip, tedavisi yapıldığında balıklar için ölümcül olmayan bir hastalıktır. Ancak teşhis ve tedavi için geç kalınması durumunda balıklar için hem ölümcül hem de diğer balıklara bulaşan bir parazit hastalığıdır.
Eğer hastalıklar konusunda acemiyseniz ve yardıma ihtiyacınız varsa bir veterinere danışabilirsiniz. Veteriner Çankaya internetten sitesinden iletişim bilgilerini kullanarak hastalık ve tedavi süreci hakkında bilgi alabilirsiniz.
Beyaz Benek Hastalığı Nedenleri
Beyaz benek hastalığının başlıca nedenleri bulunmaktadır. Genellikle balıklar ani su sıcaklığı değişimlerinden kaynaklı bu hastalığa yakalanır. Su değişimlerinde veya akvaryumun bulunduğu ortamdaki ani ısı değişimleri bu hastalığı tetikler. Özellikle kış aylarında, akvaryuma eklenecek olan taze su ile akvaryumun içerisindeki suyun sıcaklığı arasında çok fark olması, beyaz benek hastalığına neden olacaktır. Bu nedenle taze suyun her zaman akvaryumdaki su sıcaklığına yakın olmasına önem gösterilmesi gerekir.
Diğer başlıca neden ise dışarıdan akvaryuma yeni eklenen balığın, bu hastalığı da beraberinde getirip mevcut balıklarınıza bulaştırmasıyla ortaya çıkar. Beyaz benek hastalığını tanımlarken bahsettiğimiz gibi bulaşıcı bir hastalık olduğu için kısa sürede akvaryumdaki tüm balıklarınıza bulaşabilir. Eğer yeni bir balık ekliyorsanız, dikkatlice incelemeli ve herhangi bir hastalık taşımadığından emin olmanız gerekir.
Tüm bunların yanı sıra kötü su koşulları ve stres de bu hastalığı tetiklemektedir. İyi bir filtrasyona sahip olmayan akvaryumdaki balıklar kolay bir şekilde hastalıklara yakalanabilir. Bu nedenle akvaryum hacminize uygun filtreler kullanarak, iyi bir filtrasyon sağlamalısınız. Düzenli olarak su değişimleri yaparak, suyu temiz ve taze tutmanız oldukça önemli. Stresi tetikleyen belirli faktörler de bulunmaktadır. Yetersiz beslenme, aşırı kalabalık bir popülasyon ve uyumsuz türlerden oluşan bir balık topluluğu her zaman strese neden olur.
Beyaz Benek Hastalığı Teşhisi ve Tedavisi
Beyaz benek hastalığı balıkların hareketlerini ve vücudunu gözlemlemekle anlaşılabilir. Balığın gövde, yüzgeç ve kuyruklarında ortaya çıkan beyaz benek noktaları hastalığı teşhis etmeye yarar. Balığınızın vücudunda beyaz noktalar halinde benekler görüyorsanız, hemen tedavi sürecine başlamalısınız. Tedavi yöntemleri ise şunlardır:
Kademeli Isı Yükseltme
Isı yükseltme işlemi, beyaz benek tedavisinde başlarken kullanılan bir yöntemdir. Su sıcaklığını kademeli olarak 29-30° kadar yükseltmek, parazitin yaşam döngüsünü hızlandırır ve böylelikle tedavi sürecine daha hızlı geçilmesine yardımcı olur. Belirtilen maksimum sıcaklık, balıklarınızın türüne göre değişir. Bu nedenle ilk olarak balığınızın uygun ısı sıcaklığını öğrendikten sonra bu sıcaklığa uygun olarak maksimum sıcaklığı öğrenin ve kademeli olarak yükseltin.
Örneğin: Su sıcaklığınınız 24° ve balığınızın sağlıklı yaşamı için maksimum su sıcaklığı 28° ise kademeli olarak bu sıcaklığı arttırmalısınız. Her gün 1-2° sıcaklığı arttırın ve maksimum sıcaklıkta bırakın. Hastalığın tedavi süreci boyunca su sıcaklığını bu dengede tutun ve su eklemeleri yaparken dikkat edin. Tedavi sürecini tamamladıktan sonra su sıcaklığını tekrar 24° düşürecekseniz bunu kademeli olarak yapın. Her gün 1° sıcaklığı düşürün. Ani sıcaklık değişimine maruz bırakmadan kademeli şekilde normal sıcaklığa düşürebilirsiniz.
İlaçlar
Isıyı arttırdıktan sonra belirli ilaçlar kullanarak, hastalığın tedavisine başlayabilirsiniz. İlaç kullanımı için hasta balıkları bir karantina tankına almanız önerilir. Aksi halde akvaryumunuzdaki faydalı bakterilere zarar verebilirsiniz.
- Metilen Mavisi: Hemen hemen her petshopta bulabileceğiniz bir ilaçtır. Metilen mavisi solungaç ve deriye yerleşen parazitlere karşı etkilidir. Ayrıca balıkların oksijen alımını destekleyerek hastalığın belirtilerini hafifletir.
- Crystalpro Spotex: Bu ilaç günümüzde oldukça popüler hale gelmiştir. Tıpkı metilen mavisi gibi özellikleri vardır. Fakat metilen mavisi kadar yoğun değildir. Bu nedenle her ne kadar tavsiye edilmese de ana akvaryuma direk uygulanabilir.
Tuz Banyosu
Etkili bir diğer tedavi yöntemi ise tuz banyosudur. Tuz, parazitin hücre yapısını bozar ve ölümüne neden olur. Tatlı su akvaryumlarında suya düşük miktarda tuz eklemek, beyaz beneğe neden olan parazitin ölümüne yol açacaktır. Kullanılacak tuza dikkat edilmesi gerekir. Salamura tuzu veya kaya tuzu olarak bilinen tuz kullanılmalıdır. Sofra tuzu yani iyotlu tuz özelliğine sahip hiçbir tuz kullanılmamalıdır. Ayrıca akvaryumlar için özel olarak üretilen tuzlardan da kullanabilirsiniz. Dozaj olarak 1-3 gram tuz önerilmektedir. Ancak balığınızın durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterebileceği için bir veterinerden fikir alabilirsiniz. Veterinere danışmak için Ankara Veteriner sitesine giderek, iletişim bilgilerini kullanabilirsiniz.
Karantina
Hasta olan balıklarınızı, ana akvaryumdan ayırmanız oldukça önemlidir. Bulaşıcı bir hastalık olduğu için hasta olmayan balıklarınıza bulaşmasını istemezsiniz. Karantina tankında belirtilen tedavi yöntemlerini uygulayarak, hastalığı tedavi edebilirsiniz. Karantina süresi boyunca ana akvaryumunuza da gereken bakımı ve temizlik özenini göstermeniz gerekir. Böylelikle hastalığın yayılmasını da engellemiş olursunuz.
